Co ciekawego dzieje się w kosmosie? Bardzo dużo! Opowiedzą nam o tym kosmiczni prelegenci na spotkaniach z serii Bielany Na Orbicie. Seria kosmicznych spotkań wraca na Warszawskie Bielany po raz czwarty!
Każdy znajdzie coś dla siebie – na kosmos patrzymy z ogromnym rozmachem – od astronomii, poprzez budowę rakiet, i satelitów, aż po puszczenie wodzy fantazji i pomyślenie „a co jeśli?”.
Spotkania odbędą się we wtorki i czwartki:
- 12 września 2023
- 10 października 2023
- 9 listopada 2023
- 7 grudnia 2023
Zaczynamy zawsze o 18:00, kończymy o 20:00.
📍Gdzie? Sala widowiskowa w Urzędzie Dzielnicy Bielany – ulica S. Żeromskiego 29 (wejście od strony ul. Jarzębskiego), Warszawa.
Wstęp wolny!
Patron medialny: To Jakiś Kosmos! i We Need More Space. Partner: Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii.
Tematy spotkania 7 grudnia
Starlinki i Międzynarodowa Stacja Kosmiczna – przekleństwo czy uczta dla Astrofotografii
Kumple od Gwiazd zabiorą Cię na przygodę z kosmonautyką, widzianą z Ziemi oczami astrofotografa. Opowiedzą o „kosmicznych pociągach” Elona Muska. Pokażą, jak można zrobić zdjęcie portretowe Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zarówno w słonecznikach jak i na tle Księżyca. Opowiedzą o Starlinkach, które nieustannie przeszywają nocne niebo.
Łukasz Jankowski i Piotr Stefaniak czyli Kumple od Gwiazd. Kiedy tylko możemy wyruszamy na przygodę z naturą, przyrodą i nocnym niebem. Fotografujemy i filmujemy piękno świata. Mówimy o romantyzmie obserwacji piękna nieba i o prozie targania sprzętu i łapania fotonów na matryce aparatów. To opowieść, która łączy to, co na górze, z tym, co na dole.
Jak wykrywać promieniowanie kosmiczne, za pomocą smartfona?
Podczas prezentacji projektu CREDO.science, którego autorem jest Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, członkowie Polskiego Towarzystwa Miłosników Astronomii zaprezentują metody, znaczenie rejestracji i analizy promieniowania kosmicznego za pomocą małych detektorów znajdujących się na matrycach smartfonów.
W project CREDO może zaangażować się każda osoba na Ziemii, posiadająca odpowiedni model smartfona z darmową aplikacją projektu i dostępem do internetu. Dla astrofizyków rejestracja ta może być nieocenionym źródłem informacji o mało znanym wysokoenergetycznym widmie promieniowania kosmicznego i przez to dostarczyć niezbędnych informacji do rozwiązania największych zagadek współczesnej kosmologii, jak np. o ciemnej materii i energii.
Po prezentacji projektu na sali konferencyjnej, członkowie PTMA Warszawa zaproszą uczestników wydarzenia do foyer UD Bielany, gdzie zorganizują warsztaty z obsługi telefonów z zainstalowaną aplikacją CREDO.science oraz udzielą porad jak zacząć swoje pierwsze detekcje w tym zakresie.
Warsztaty słoneczne
Członkowie warszawskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii poprowadzą warsztaty słoneczne, podczas których pokażą czym jest aktywność słoneczna. Zaprezentują zdjęcia foto i video z obserwacji. Pokażemy też zdjęcia i animację z koronalnego wybuchu masy o sile M9.82.
Wystawa malarska „Egzoplanety”
„Egzoplanety” to wystawa obrazów wykonanych techniką pouring artu. Seria przedstawia abstrakcyjne wyobrażenie planet znajdujących się poza naszym układem Słonecznym.
Anna Nędzusiak to artystka, którą pasjonuje sztuka digital, ceramika oraz pouring art. Porusza się w szeroko pojętym spektrum abstrakcji korzystając z jaskrawych, psychodelicznych palet kolorów.
Tematy spotkania 9 listopada
Kopernik i jego następcy
Co ma wspólnego Wszechświat z gołębimi odchodami? Dlaczego nie można zmierzyć jego wieku? Na te pytania odpowiedzą naukowcy, którzy byli Kopernikami swojej ery. Oni poszerzyli naszą wiedzę o Wszechświecie i otworzyli nam nowe oczy. Warto poznać ich dokonania i ponownie przeżyć wspólną przygodę po zawirowanym Wszechświecie.
Michał Maciejewski – twórca serii filmów popularnonaukowych „Teoria Gier” i „Uniwersum”, w których świat popkultury niebezpiecznie ściera się ze światem nauki. Student astrofizyki, bezkreśnie zainteresowany obiektami zwartymi i ich efektami grawitacyjnymi.
Kosmiczne wysypisko: kosmiczny problem nad naszymi głowami i jak Polacy pomagają go rozwiązać
Satelity są niezbędnym elementem naszej codzienności. Mapy, prognoza pogody, turystyka, monitorowanie zmian klimatu, czy zarządzanie kryzysowe – wymagamy tutaj stałej dostępności danych satelitarnych. Ale na orbicie zrobiło się ciasno. Pojawiły się śmieci kosmiczne, coraz częściej zdarzają się kolizje. Opowiem o tym jak sobie z tym radzimy i jaka jest to polska specjalizacja w tym zakresie.
Mariusz Słonina – ekspert ds. bezpieczeństwa kosmicznego pracujący w firmie Sybilla Technologies. Uczestniczył w wielu projektach Europejskiej Agencji Kosmicznej w domenie Space Safety (Bezpieczeństwo Kosmiczne), nadzorował też budowę sieci polskich obserwatoriów dedykowanych temu zagadnieniu – Polish Optical Network dla Polskiej Agencji Kosmicznej. Odpowiada za rozwój usług opartych o dane polskiej sieci obserwatoriów Panoptes pod kątem zagadnień kosmicznej kontroli ruchu (Space Traffic Control).
Projektowanie misji komicznej: od pomysłu do produktów
Projektowanie misji komicznej w celu obserwacji Ziemi jest procesem czasochłonnym, wymaga zaangażowania specjalistów z wielu dziedzin. W prezentacji przestawiono kolejne etapy projektowania misji obserwacyjnej na postawie programu Earth Explorer, poprzez jej kolejne fazy, począwszy od Fazy 0 mającej na celu analizę założeń misji, przez Fazy A, B, C, D, E a kończąc na Fazie F kończącą misję. Jednym z ważnym narzędzi służących ocenie potencjału misji są tzw. End-to-End Mission Performance Simulator, wykorzystywane szczególnie w fazach A i B.
Rober Kędzierawski od 2016 roku pracuje w GMV Poland na stanowisku inżyniera projektów, gdzie zajmuje się narzędziami do symulacji instrumentów obserwacji Ziemi, w szczególności instrumentami radarowymi. W 2016 obronił on prace doktorską poświęconą radarom z syntetyczna aperturą i uzyskał stopień doktora na Wojskowej Akademii Technicznie oraz w IMT Atlantique we Francji.
Prezentacja odwołana z powodu choroby prelegenta.
Tematy spotkania 10 października
Mikołaj Kopernik znany i nieznany
Kopernik: narodowy polski bohater, piszący i mówiący po polsku najmłodszy syn kupca krakowskiego? Otóż nie. Zapalony użytkownik lunety na swojej wieży obserwacyjnej, autor pasjonującego i łatwego w odbiorze czytadła dla wszystkich? Też nie! Wiele informacji o Mikołaju to tworzone na potrzeby chwili i okazji fake newsy.
Rok 2023 jest dobrą okazją do tego, aby spojrzeć na tę postać nieszablonowo, rozliczyć nas z myślenia o nim jak o pomnikowej, nieciekawej postaci i przypomnieć sobie, jak bardzo inspirujący jest dla nauki, kultury i naszej codzienności. Nie jest bowiem pewne ani gdzie dokładnie się urodził, ani kiedy, ani nawet gdzie został pochowany.
Jedno jest oczywiste, że nasza wiedza o budowie wszechświata i historia nauki bez niego być może jeszcze długo nie wyglądałyby tak, jak obecnie.
Alicja Marika Lubowicka – archeolożka i historyczka, obecnie adiunktka w Domu Mikołaja Kopernika w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Fanka teorii, że w życiorysie Kopernika każdy znajdzie coś inspirującego dla siebie.
Realizacja edukacji kosmicznej w Polsce przez Europejską Agencję Kosmiczną
Z inicjatywy Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA powstały Biura Edukacji Kosmicznej ESERO. Utworzono je, aby tematykę kosmiczną wprowadzać do szkół podstawowych i średnich oraz inspirować nią młodzież do wyboru w przyszłości zawodów inżynierskich lub związanych z naukami ścisłymi. W Polsce koordynatorem programu ESERO jest Centrum Nauki Kopernik.
Celem projektu jest inspirowanie młodych ludzi do wybierania w przyszłości zawodów związanych z inżynierią, technologią i naukami ścisłymi z zakresu STEM (z j. ang Science, Technology, Engineering and Mathematics). To właśnie dlatego wymyślamy i prowadzimy różnorodne konkursy, by dać uczniom i uczennicom przedsmak pracy inżynierskiej, czy naukowej. Organizujemy konkursy: CanSat, Moon Camp, Climate Detectives, Astro Pi, Mission X.
Zapraszamy do posłuchania uczniów jak i ich rodziców, którzy chcieliby zainspirować dzieci do kosmicznej przygody z nauką i inżynierią.
Agnieszka Bajtyngier ekspertka da. edukacji kosmicznej w Europejskim Biurze Edukacji Kosmicznej, programie Europejskiej Agencji Kosmicznej prowadzonym przy współpracy z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Specjalizuje się w eksploracji kosmosu, nowych technologiach i dziale New Space.
Jak będzie wyglądać sprzątanie kosmicznych śmieci – misja Clear Space-1
Śmieci kosmiczne są poważnym zagrożeniem dla dalszej eksploracji kosmosu. Nie możemy śmiecić jak teraz coś w kosmos wysyłamy ale też… Musimy posprzątać to, co wcześniej wysłaliśmy i zostało na orbicie. Dlatego Europejska Agencja Kosmiczna wymyśliła misję Clear Space-1, podczas której satelita-pająk, przyczepi się do europejskiego śmiecia kosmicznego i go zdeorbituje spalając się razem z nim w atmosferze. W misji Clear Space-1 bierze udział Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie.
Jędrzej Adam Baran – Manager projektów i inżynier systemowy pracujący w Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akadami Nauk w Warszawie. Zaangażowany w szereg misji kosmicznych takich jak JUICE, PROBA-3, COMET INTERCEPTOR. Wraz z zespołem do którego należy, rozwija urządzenia z obszaru szeroko pojętej mechatroniki i robotyki, głównie pod kątem misji ESA.
Tematy spotkania 12 września
Roboty z Księżyca do zadań specjalnych
Odporne na śmiercionośną próżnię i promieniowanie. Zdolne do kosmicznych wypraw i wkraczania do pozaziemskich światów. Uzbrojone w czułe sensory i zaawansowane technologie. Robotyczni pionierzy: sondy, lądowniki i łaziki zgłębiający dla nas tajemnice kosmosu. Pośród nich stale rosnąca grupa robotów księżycowych, która tylko w tym roku wzbogaci się o sześć maszyn. Czy przezwyciężą grawitację i nie zboczą z kursu? Czy poradzą sobie z zejściem z orbity i wylądowaniem na księżycowym gruncie? Czy uda im się nawiązać z nami łączność? Czy wykonają zadanie?
Kuba Hajkuś – Twórca popularnonaukowego kanału YouTube To Jakiś Kosmos! o rakietach orbitalnych i kosmicznych technologiach.
Kosmos, który mógł być, ale go (jeszcze) nie ma
Maciek Rebisz opowie o swojej drodze zawodowej jako concept artist pracujący m.in. dla NASA czy CD Projekt RED oraz swoim projekcie artystycznym „Space that never was”, w którym to pokazuje z fantastycznym realizmem, jak mogłyby wyglądać statki kosmiczne planowane kiedyś przez NASA i Związek Radziecki oraz te, które mogą powstać w przyszłości. Maciek opowie o projekcie, którego jest współtwórcą – to projekt rewolucyjnej bazy księżycowej Lunae Abyssi, która niedawno otrzymała złote wyróżnienie w konkursie architektonicznym Europejskiej Agencji Kosmicznej i Young Architects Competitions.
Maciej Rebisz jest polskim artystą koncepcyjnym, projektantem i ilustratorem. Jego największą pasją jest nauka, eksploracja kosmosu oraz science-fiction, z czego zrodziła się współpraca z wieloma instytucjami i agencjami kosmicznymi (m.in. POLSA, NASA, ESA) oraz firmami z sektora przemysłu kosmicznego. Maciej w ostatnich latach zajmuje się architekturą kosmiczną – projekty baz na Księżycu i Marsie oraz stacje orbitalne. Tworzył koncepcje wizualne w Platige Image (Love Death + Robots dla Netflixa, efekty specjalne do filmów, animacje 3D do gier) oraz w CD Projekt Red (Cyberpunk 2077, seria Wiedźmin).
Czego Kopernik nie widział, ale co MY możemy zobaczyć
Wystawa astrofotograficzna „Kopernik tego nie widział” składa się z 30 prac wybranych obiektów tzw. głębokiego nieba, czyli mgławic, gromad gwiazdowych, galaktyk, których nie widać gołym okiem, Księżyca, słońca oraz zdjęć krajobrazowych. Za pomocą odpowiedniego instrumentarium oraz techniki naświetlania, a potem obróbki zdjęć, uzyskać można niesamowite efekty, które jeszcze przez 20 laty wymagały znacząco bardziej profesjonalnego sprzętu.
Wystawa ma zachęcić zwiedzających do podjęcia próby osobistego zaangażowania się w działalność astrofotograficzną, która wbrew pozorom nie jest bardzo kosztowna. Jej celem jest także, a może przede wszystkim wywołanie zachwytu u zwiedzających bogactwem obiektów wypełniających kosmos, który oglądany gołym okiem jest piękny, ale o wiele skromniejszy, a jednak dał Mikołajowi Kopernikowi wystarczająco dużo informacji do stworzenia nowej koncepcji budowy układu planetarnego, miejsca słońca i ziemi w tym modelu oraz ruchu planet.
Krzysztof Szcześniak z zawodu fizyk (promieniowanie kosmiczne) i nauczyciel przedkładający doświadczenie i eksperyment nad metodę „tablicy i kredy”. Prowadził obserwatorium astronomiczne w jednej z warszawskich szkół, popularyzator nauki i techniki, członek Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (PTMA).
Następne wydarzenia
Resztę tematów rozwiniemy niebawem. Ale już możemy zdradzić, że w pozostałych terminach będziemy opowiadać m.in
- o życiu Mikołaja Kopernika i jego wpływie na współczesną astronomię – w końcu 2023 jest rokiem Kopernika
- o edukacji kosmicznej – co robić jak jesteś podstawówce, szkole ponadpodstawowej czy na studiach?
- dużo dużo astronomii
