W co ubrać się na spacer po powierzchni Księżyca? Europejska Agencja Kosmiczna poszukuje materiału, z którego będzie mogła wykonać kosmiczne kombinezony dla lunonautów. Skrajne warunki panujące na naszym naturalnym satelicie wymagają zastosowania najlepszych możliwych rozwiązań.
Agencja 19 stycznia podpisała w ramach programu Pextex dwuletnie porozumienie z firmą Comex, niemieckim Instytutem Włókiennictwa i Inżynierii Procesowej oraz Austrian Space Forum, organizacją zrzeszającą specjalistów od aeronautyki. Jego celem jest zbadanie i ocena potencjału obecnie używanych w kombinezonach materiałów, ale także tych dopiero rozwijanych rozwiązań, jak np. funkcji odpylania czy samonaprawy. Comex specjalizuje się w inżynierii głębinowej, a więc ma już konkretne doświadczenie ze skrajnie niebezpiecznymi warunkami.
Niebezpieczny Księżyc
Kombinezony będą musiały ochronić noszących je ludzi przed skrajnie niskimi, jak i wysokimi temperaturami. W nocy spadają one do -233 stopni Celsjusza, a w ciągu dnia skaczą do 120 stopni. Jednocześnie wewnątrz kombinezonu temperatura musi być regulowana od 17 do optymalnych 25 stopni Celsjusza. Materiał będzie musiał wytrzymać księżycowe warunki przez długi czas, ESA mówi tutaj o minimum 2500 godzinach użytkowania, podczas których zostanie wystawiony na działanie próżni, promieniowania i narażony na uszkodzenie przez mikroskopijne kawałki szkła obecne w regolicie.
Dodatkowo kombinezon powinien zapewniać przez co najmniej 8 godzin ochronę elektromagnetyczną przed rozpędzonymi naładowanymi cząsteczkami niesionymi przez wiatr słoneczny. Projekt Pextex zakłada także opracowanie rozwiązania, które pozwoli zapobiec nagromadzaniu się ładunku elektrostatycznego. Materiał musi być ognioodporny, nietoksyczny i nieprzepuszczalny dla płynów – oczywiście. Stare księżycowe kombinezony, jak zwraca uwagę ESA, nie są odpowiednie na długotrwały pobyt na powierzchni i należy opracować nowe.
Dla lunonautów szczególnie groźny może być kontakt z księżycowym pyłem, który przylega do kombinezonów, niszczy ich wierzchnią warstwę i uszkadza próżniowe uszczelki. Wszystko z powodu kryjących się w nim ostrych jak szkło krzemianów. Astronauci programu Apollo nanieśli pył do wnętrza lądowników, który następnie dostał się do ich dróg oddechowych i wywołał u każdego alergiczne dolegliwości. Jakakolwiek dłuższa wyprawa na powierzchnię wymaga opracowania rozwiązań, które zabezpieczą kombinezony przed pyłem.
Projekt Pextex jest jednym z elementów lunarnej inicjatywy ESA, która szykuje się ze swoimi partnerami do załogowej i robotycznej eksploracji Księżyca. Jej podstawą będzie orbitalna stacja Lunar Orbital Platform-Gateway, której pierwszy moduł ma zostać wystrzelony w kosmos w 2022 roku. Z efektów projektu ESA skorzystać będą mogli zapewne też chińscy tajkonauci, mający wylądować na Księżycu na początku lat 30. Na badanie niebezpiecznego księżycowego środowiska na miejscu trzeba być po prostu odpowiednio przygotowanym.
