Wybrano ładunki NASA dla pierwszych komercyjnych misji na Księżyc

Trwają szeroko zakrojone przygotowania do powrotu ludzi na powierzchnię Srebrnego Globu w ramach programu Artemis. Zanim jednak jakikolwiek astronauta postawi tam swoją stopę, NASA planuje przeprowadzić szereg bezzałogowych misji na Księżyc we współpracy z komercyjnymi podmiotami. Mają one na celu zebranie danych o księżycowym środowisku, testy technologii, a także dostawę eksperymentów i narzędzi, z których kiedyś skorzystają astronauci. Amerykańska agencja ujawnia jaki ładunek zabiorą dwie pierwsze wyprawy, planowane na rok 2021.

Badanie tajemnic Srebrnego Globu

Jedną z dostaw przeprowadzi firma Astrobotics, która wykorzysta do tego lądownik Peregrine, a do jego wystrzelenia w przestrzeń kosmiczną użyta zostanie rakieta ULA Vulcan Centaur. Statek może dostarczyć na powierzchnię Srebrnego Globu ładunek o masie do 265 kg i operować tam przez jeden księżycowych dzień (czyli 14 ziemskich dni). Agencja umieści na jego pokładzie 11 eksperymentów i demonstratorów technologii. Druga z dostaw zrealizowana będzie przez firmę Intuitive Machines z jej lądownikiem Nova-C. W kosmos wyniesiony zostanie rakietą Falcon 9 od SpaceX. Jego maksymalny udźwig na Księżyc to 100 kg. Zabierze on tam 5 ładunków od NASA.

Na pokładzie obu lądowników znajdą się te same dwa ładunki. Pierwszy z nich to odbłyśnik laserowy LRA, który posłuży do pomiaru odległości między orbitującymi i lądującymi statkami a Księżycem. Pozwoli to dokładnie określić pozycję lądownika na powierzchni. Drugim ładunkiem jest NDL, system nawigacyjny bazujący na LIDARze. Dostarczy on precyzyjne dane o prędkości i odchyleniu statku podczas lądowania. Zostaną one użyte, aby zagwarantować miękkie i w pełni kontrolowane osadzenie lądownika na powierzchni. Lista pozostałych ładunków znajduje się poniżej.

Lądownik Peregrine zabierze ponadto:

• Eksperyment Surface Exosphere Alterations by Lander (SEAL), który zbada chemiczną reakcję księżycowego regolitu na strumień gazów wyrzucanych przez silnik lądującego statku i w jaki sposób zanieczyszcza to samą powierzchnię. Podczas misji Apollo wiele z zebranych próbek pochodziło z bliskiej okolicy miejsca lądowania, a zebrane podczas eksperymentu dane mogą odpowiedzieć na to, jak ich kompozycja została sztucznie zniekształcona.
• Demonstrator Photovoltaic Investigation on Lunar Surface (PILS), czyli zaawansowane panele fotowoltaiczne, które przejdą testy wydajności na Księżycu. 
• Sensor Linear Energy Transfer Spectrometer (LETS), który zbierze informacje o naturze promieniowania kosmicznego przy powierzchni Księżyca.
• Spektrometr Near-Infrared Volatile Spectrometer System (NIRVSS) do pomiarów występowania wartościowych zasobów na powierzchni i pod powierzchnią Księżyca. Użyty zostanie ponadto do mapowania zmian temperatury w miejscu lądowania.
• Spektrometr Mass Spectrometer Observing Lunar Operations (MSolo) do identyfikacji substancji lotnych w księżycowej egzosferze lub zanieczyszczenia wywołanego przez lądowanie.
• Spektrometr PROSPECT Ion-Trap Mass Spectrometer (PITMS) do analizy substancji lotnych w księżycowej egzosferze i ich zachowania. 
• Spektrometr Neutron Spectrometer System (NSS) do poszukiwania lodu wodnego przy powierzchni Księżyca. 
• Eksperyment Neutron Measurements at the Lunar Surface (NMLS), którego celem są pomiary promieniowania neutronowego przy powierzchni Księżyca, a także detekcja wody i innych wartościowych elementów. 
• Magnetometr Fluxgate Magnetometer (MAG), który posłuży do zbadania pól magnetycznych przy powierzchni Księżyca. 

Na lądowniku Nova-C znajdzie się:

• Demonstrator Lunar Node 1 Navigation Demonstrator (LN-1), wielkości CubeSata, który sprawdzi działanie autonomicznego systemu nawigacji, celem wsparcia przyszłych misji na powierzchni i orbicie Księżyca.
• Kamery Stereo Cameras for Lunar Plume-Surface Studies (SCALPSS), które zarejestrują nagranie i obrazy od momentu, kiedy strumień gazów wylotowych uderza w regolit aż do wyłączenia silnika statku. 
• Eksperyment Low-frequency Radio Observations for the Near Side Lunar Surface (ROLSES), którego celem jest sprawdzenie wpływu powierzchni Księżyca na działanie anten i obserwacje radioastronomiczne. 

Jednym z komercyjnych ładunków, który znajdzie się na pokładzie lądownika firmy Intuitive Machines, będzie łazik-krab od firmy Spacebit.

Komercyjne misje na Księżyc

Misje przeprowadzone zostaną w ramach inicjatywy Commercial Lunar Payload Services, która jest częścią programu Artemis. Polega ona na tym, że wybrane przez agencję firmy (obecnie jest ich 15) konkurują ze sobą o kontrakty na dostawy ładunków na Księżyc, za pomocą własnych statków i rakiet. NASA nie zajmuje całej przestrzeni ładunkowej, a więc pozostała dostępna jest dla innych klientów, w tym prywatne przedsiębiorstwa, inne agencje kosmiczne i organizacje. Co roku mają odbywać się co najmniej dwie misje, a planowanych na ten moment jest 10. 

Pierwsza z komercyjnych misji planowana była już na rok 2020, ale firma Orbit Beyond wybrana do jej przeprowadzenia wycofała się z umowy, nie będąc w stanie dotrzymać terminu.